Πρόκειται για μία συναισθηματική διαταραχή, που κύριο χαρακτηριστικό της είναι οι κυκλικά επαναλαμβανόμενες εναλλαγές της διάθεσης , από τη μανία (πάνω) στην κατάθλιψη (κάτω). Το άτομο λοιπόν που πάσχει από μανιοκατάθλιψη κινείται ανάμεσα σε δύο πόλους: από τη μία η κατάθλιψη, με τα συναισθήματα βαθιάς θλίψης, χαμηλής αυτοεκτίμησης, έλλειψης ενδιαφέροντος, ενοχών και απάθειας. Στον αντίθετο πόλο βρίσκεται η μανία, με τα συναισθήματα ακραίας ευφορίας, αυτοπεποίθησης, παντοδυναμίας και αεικινησίας που τη χαρακτηρίζουν. Αυτό που συνιστά την διπολική διαταραχή είναι το γεγονός ότι αυτοί οι δύο αντιφατικοί τρόποι σκέψης, συναισθήματος και συμπεριφοράς συνυπάρχουν και εναλλάσσονται στο ίδιο πρόσωπο.

Αρχικά το άτομο εμφανίζει συμπτώματα είτε μανίας είτε κατάθλιψης, τα οποία κλιμακώνονται σταδιακά μέσα σε λίγες μέρες. Από εκείνη τη στιγμή και μετά, το άτομο παραμένει σε κατάσταση είτε μανίας είτε κατάθλιψης για ένα διάστημα που μπορεί να διαρκέσει από λίγες εβδομάδες έως μερικούς μήνες. Την κατάσταση αυτή συνήθως την ακολουθεί μία περίοδος κατά την οποία το άτομο επανέρχεται στη φυσιολογική του λειτουργία, την οποία τη διαδέχεται μία περίοδος που εμφανίζει πάλι στοιχεία είτε κατάθλιψης είτε μανίας. Σε περίπτωση που η διαταραχή δεν αντιμετωπιστεί, οι εναλλαγές που περιγράφηκαν συνεχίζουν να διαδέχονται η μία την άλλη σε τακτά χρονικά διαστήματα.

Αίτια:

Δεν έχουν απομονωθεί συγκεκριμένα αίτια για τη διαταραχή, οι περισσότεροι όμως επιστήμονες συμφωνούν ότι η κληρονομικότητα παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην εμφάνισή της. Στην εκδήλωση και την πορεία όμως της ασθένειας, ο ρόλος του οικογενειακού και κοινωνικού περιβάλλοντος, όπως επίσης και αυτός των στρεσογόνων παραγόντων είναι εξίσου σημαντικός.

Διαχωρισμός κυκλοθυμίας και Διπολικής Διαταραχής:

Εναλλαγές στη διάθεσή μας παρουσιάζουμε όλοι. Ανάμεσα όμως σε αυτές τις φυσιολογικές εναλλαγές και στην κλινική περίπτωση της διπολικής διαταραχής υπάρχουν πολύ σημαντικές διαφορές, παρόλο που η κυκλοθυμία συγχέεται συχνά με τη μανιοκατάθλιψη. Η πιο σημαντική διαφορά είναι ότι στην δεύτερη τόσο η ένταση των εναλλαγών όσο και οι ίδια η συμπεριφορά που παρουσιάζει το άτομο είναι ακραίες. Πιο συγκεκριμένα, όταν το άτομο βρίσκεται στη φάση της μανίας, δεν είναι απλώς υπερβολικά ευδιάθετος. Η συμπεριφορά του χαρακτηρίζεται από υπερενεργητικότητα, έντονη κινητική και διανοητική λειτουργικότητα, που κλιμακώνονται ραγδαία, ώσπου στο τέλος η σκέψη γίνεται ασυνάρτητη και η συμπεριφορά αποδιοργανωμένη. Αντίστοιχα, όταν βρίσκεται στη φάση της κατάθλιψης δεν είναι απλώς κακοδιάθετο ή ευερέθιστο. Βουλιάζει σε μία κατάσταση θλίψης και απάθειας. Μπορεί να κάνει μέρες να πλυθεί, να βγει από το σπίτι ή να απαντήσει στο τηλέφωνο.